یادداشت: دکتر الهام جلالی فراهانی (مشاور کسب و کارهای نوین)

از اوایل دهه ی ۱۹۷۰ میلادی، به دلیل اشکالات و معایب لوله های مسی و گالوانیزه ( فلزی ) اعم از پوسیدگی و خوردگی وطول عمر پایین، تفکر جایگزین نمودن لوله هایی با طول عمر بیش تر و بازدهی مناسب تر که فاقدمعایب لوله های فلزی معایب لوله های فلزی باشند در کشورهای صنعتی شکل گرفت که این نقطه عطفی جهت ساخت و تولید لوله های پلیمری معمولی  گردید، ولی با مرور زمان و با مشاهده اشکالاتی در لوله های  پلیمری معمولی، تحقیقات و مطالعات گسترده تری جهت تولید  نسلی جدید از لوله های پلیمری مرکب موسوم به پکس، آغازگردید.

لوله های مرکب یا پکس، به دلیل خواصی چون داشتن عایق الکتریکی؛ خاصیت ورقه شدن؛ مقاومت شیمیایی بالا و بسیاری مزایای دیگر، جهت بهره برداری در صنعت ساختمان گزینه ای بسیار مناسب می باشند. از این رو، استفاده از این لوله ها در صنعت ساختمان از  سال ها پیش در کشورهای صنعتی آغاز گردید که کشور ایران  هم به دلیل خواص و ویژگی های مطلوب لوله های مزبور به  استفاده از آن ها در صنعت ساختمان سازی،ترغیب گردید.یکی از ویژگی های لوله های پکس میزان عمر بالا و مقاومت  بالای آن ها در برابر فشار، ضربه و حرارت است که همین  ویژگی شرایط مطلوبی را جهت جایگزینی این لوله ها در قیاس  با دیگر لوله ها ( لوله های فلزی ) و به عبارتی سیستم های سنتی و قدیمی در صنعت ساختمان فراهم نموده است. با ملحوظ  قرار دادن این مهم که سیستم های قابل استفاده در صنعت  ساختمان باید به گونه ای تعبیه شوند که به پایداری و عمرطولانی ساختمان منجر شوند. لذا استفاده از لوله های پکس  گزینه ای مناسب و درخور برای این صنعت می باشند.

کاربرد سیستم های پکس در صنعت ساختمان، شامل موارد مطروحه در ذیل می باشند:

-استفاده در سیستم های لوله کشی آب سرد و گرم ساختمان های جدید و یا در دست نوسازی؛

-ایجاد گرمایش در کف ساختمان های مسکونی، اداری، آموزشی و تجاری؛

-سیستم های ذوب یخ درکف پیاده روها، پارکینگ ها و معابر؛

-ایجاد گرمایش در کف زمین های ورزشی، گلخانه ها، مجتمع های کشاورزی و … ؛

-ایجاد سامانه های آّب رسانی، خاموش کنندگی آتش در مواقع

اضطراری در سازه های صنعتی، اداری و … ؛

-لوله کشی سیستم های گرمایشی و تهویه مطبوع نظیر شوفاژ،فن کوئل و … ؛

همان طور که در ابتدا اشاره شد لوله های پکس دارای مزایا و ویژگی هایی هستند که بسیار قابل توجه و حائزاهمیت می باشد. بطوریکه مزایای این لوله ها هم چون: مقاومت شیمیایی بسیار بالا؛ مقاومت در برابر حلال ها؛پایداری حرارتی فوق العاده زیاد؛ جلوگیری از ایجاد رسوب گذاری؛عدم تغییر رنگ، مزه و بوی آب داخل لوله؛عدم ورود اکسیژن به لایه های داخلی؛ ضربه پذیری بالا؛ نصب آسان و سریع؛مقاومت در برابر پوسیدگی؛کاهش تعداد اتصالات و حمل و نقل و بسیاری از عوامل دیگر، همگی مواردی هستند که در بهینه سازی مصرف انرژی و کاهش هزینه های سیستم لوله کشی در صنعت ساختمان، بسیار موثر و مهم می باشند. جهت تبیین  مزایای این لوله ها، ذکر نمونه هایی از نتایج آزمایشات در ذیل مفید فایده است: نتایح آزمایشگاهی و محاسبات ترمودینامیکی از نحوه انتقال حرارت در روش گرمایش از کف، موید این مطلب است که حداقل میزان صرفه جویی در انرژی مصرف شده در یک سال بین ۶ الی ۱۲  درصد نسبت به اقتصادی ترین سیستم گرمایی، ارزانتر می باشد